خلع ید از نظر حقوقی عنوان دعوایی را دارد که مالک یک مال غیر منقول به طرفیت متصرف غیر قانونی مال خود اقامه و از دادگاه تقاضای رفع تصرف غیر مجاز متصرف به همراه تحویل ملک را تقاضا می کند.
ارکان خلع ید:
1- مالکیت خواهان دعوا بر موضوع تصرف: اولین شرط دعوای خلع ید این است که خواهان مالکیت موضوع دعوا را داشته باشد یا از طرف مالک موضوع دعوا سمت نمایندگی یا وکالت را داشته باشد بنابراین باید دلایل مالکیت خود را به دادگاه تقدیم کند تا دادگاه پس از رسیدگی به دلایل مالکیت و احراز سایر شرایط دعوا در ماهیت موضوع حکم صادر نماید.
تصرف غیر قانونی ( غاصبانه) خوانده بر موضوع دعوا:
باید تصرف خوانده دعوا بر مال غیر منقول بر خلاف قانون یا قرارداد و بدون اذن یا اجازه مالک یا قائم مقام وی باشد در صورتی که تصرفات خوانده در موضوع دعوا غاصبانه یا در حکم غاصبانه را نداشته باشد طرح دعوای خلع ید مواجه با ایراد قانونی است.
مال غیر منقول بودن موضوع دعوا:
موضوع دعوا از جمله اموال غیر منقول باشد تا بتوان خلع ید را نسبت به آن اجرا نمود.
خلع ید ملک مشاع:
در مواردی که حکم خلع ید متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از ان صادر شده باشد از تمام ملک خلع ید می شود ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول املاک مشاعی است مقررات املاک مشاعی در مواد 576 و 582 قانون مدنی است که تصرف هر شریک در ملک مشاع را منوط به اذن سایر شرکا دانسته و در صورت نبودن اذن متصرف ضامن است بنابراین محکوم له در دعوای خلع ید در ملک مشاع هنگام می تواند تقاضای تحویل ملک متنازع فیه را به خود نماید که از سایر شرکا اذن داشته باشد البته مالکیت بدون قید و شرط خواهان بر موضوع دعوا شرط اقامه دعوا نیست بلکه مالکین مشاعی نیز می تواند علیه همدیگر دعوای خلع ید طرح نماید.
- ۰۱/۰۳/۳۱