در چه مواردی در درگیری ها، دفاع از خود جرم محسوب نمی شود؟
پاسخ:
شخص در صورتی حق دارد به دفاع مشروع بپردازد که در مقام دفاع از جان، مال و ناموس خود یا دیگری یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر تجاوز یا خطر قریب الوقوع عملی انجام دهد که آن عمل به طور ذاتی جرم محسوب می شود. مانند قتل، ضرب، جرح و…که در این صورت اقدام وی دفاع مشروع محسوب خواهد شد منوط به اینکه:
الف – دفاع او متناسب با تجاوز و خطر باشد و عمل او بیش از حد لازم نباشد.
ب – امکان اطلاع به مأموران انتظامی بدون فوت وقت ممکن نباشد یا اینکه مداخله آنها در رفع تجاوز یا خطر مؤثر نباشد. به عبارت دیگر، وجود تمام این شرایط ضروری و لازم است و عدم تحقق آنها، موجب خواهد شد که دفاع، مشروع تلقی نگردد.
ج – دفاع از جان یا ناموس یا مال یا آزادی تن دیگری هنگامی مشروع محسوب می شود که او قدرت دفاع نداشته و نیاز به کمک داشته باشد. مقاومت در مقابل مأموران امنیتی و انتظامی هنگامی که مشغول انجام وظیفه هستند، دفاع محسوب نمی شود. مگر اینکه ثابت شود آنها از حدود وظیفه شان خارج شده اند و برابر شرایط و اوضاع و احوال بیم آن می رود که عملیات شان موجب قتل یا صدمه یا تعرض به ناموس شود که در این صورت دفاع جایز خواهد بود.